Yapılan ortam ölçümlerinde belirlenen risklere karşı aldığımız önlemler yeterli mi?

Yapılan ortam ölçümlerinde belirlenen risklere karşı aldığımız önlemler yeterli mi?

İş sağlığı ve güvenliği açısından yaptığımız çalışmalardan biri de ortam ölçümlerinin tam olarak eksiksiz yapılmasıdır. Ortam ölçümlerinin yapılmasındaki amaç çalışanlara sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı sağlamaktır. İşveren iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlamakla yükümlüdür. Bu yükümlülük 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında çıkan “İş Hijyeni Ölçüm Test ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakkında Yönetmelik” de belirtilmiştir.

Çalışma ortamlarına göre yapılan ortam ölçümleri;

• Ortam Gürültü Ölçümleri (Kişisel Gürültü Maruziyeti, Ortam Gürültü)
• Ortam Toz Ölçümleri(Solunabilir Toz Ölçümü, Ortam Toz Ölçümleri)
• Titreşim Ölçümleri(Kişisel Titireşim Maruziyeti)
• İç Ortam Aydınlatma(Işık Şiddeti)
• Termal Konfor Ölçümleri(Isı,Nem,Hava Akım Hızı)
• Gaz ve Kimyasal (VOC)Ölçümleri (Kişisel Gaz Maruziyet) sıralanabilir.

Yapılan ortam ölçümlerine göre tehlikenin ve riskin tespit edilip gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.

İSG uzmanları tarafından yapılan denetimlerde; firmalardan istenilen ortam ölçümlerinin yerine getirildiği gözlenmektedir. Fakat çoğunlukla yapılan ortam ölçümlerinin gerekleri konusunda bir sonuca ulaşılamamaktadır.

Ortam ölçümlerindeki amaç belirlenen risk ve tehlikeleri tespit etmek önlemek ve ortadan kaldırmak veya en aza indirmek ise, tespit edilen uygunsuzlukların da giderilmesi gerekmektedir.

Örneğin firmada yapılan Ortam Gürültü Ölçümlerinde; 80 dB’e ulaştığında çalışanlara kişisel koruyucuları ( kulak koruyucu) donanımları temin edilmeli, 85 desibelde ise bu kulak koruyucu donanımları kullanmaları sağlanmalıdır.

 ‘’Çalışanların Gürültü İle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’’ de belirtilen maruziyet sınır değerleri;

En düşük maruziyet eylem değerleri: (L_{EX, 8saat}) = 80 dB(A),

En yüksek maruziyet eylem değerleri: (L_{EX, 8saat}) = 85 dB(A), 

Maruziyet sınır değerleri: (L_{EX, 8saat}) = 87 dB(A) ‘dir.

Maruziyet sınır değerleri uygulanırken, çalışanların maruziyetinin tespitinde, çalışanın kullandığı kişisel koruyucu donanımların  ( kulak koruyucu ) etkisi dikkate alınır. Maruziyet eylem değerlerinde kulak koruyucularının etkisi dikkate alınmaz.

Yapılan ortam gürültü ölçümlerine göre alınması gereken önlemler;

Öncelikli amaç ilk önce toplu korumanın sağlanması olmalıdır.

• Mühendislik önlemler:

1. İkame; gürültü düzeyi en düşük maruziyet eylem değerini aşmayan makine veya sistemle değiştirme
2. Yerinde önlem; hava yoluyla yayılan gürültünün; perdeleme, kapatma, gürültü emici örtüler ve benzeri yöntemlerle azaltılması,

1. c) İzolasyon; yapı elemanları yoluyla iletilen gürültünün; yalıtım, sönümleme ve benzeri yöntemlerle azaltılması,
2. d) Tüm bu önlemlerin alınamadığı durumlarda çalışanların bireysel olarak koruması amacıyla Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) temin edilmesi

• Yönetimsel önlemler:

1. a) Maruziyet süresi ve düzeyinin sınırlandırılması; rotasyonlu çalışma sistemi uygulanması suretiyle çalışanları maruziyet sıklığının azaltılması

1. b) Maruziyet süresinin azaltılması amacıyla çalışma sürelerinin azaltılması veya sık dinleme araları verilmesi

Yapılan ortam ölçümlerinin amacı çalışanların sağlığını korumak ve güvenliğini sağlamaksa, tespit edilen uygunsuzlukların giderilmesi önceliğimiz olmalıdır.

Ancak yapılan ortam ölçümlerinden sonra yukarıda belirtine sıralamaya göre önlem alınmıyorsa yapılan ölçümler çalışana yansımamakta dolayısıyla sağlık ve güvenlik adına bir iyileşme olmamakta, yapılan ölçümler sadece evrak bazında kalmamaktadır.

Öncelik her zaman yasak savmak değil çalışanın sağlığı ve güvenliğini korumak olmalıdır.